Ratten

Ratten leven vooral op vochtige en donkere plaatsen, zoals grachten, riolen, kelders en stallen. Ze worden heel vaak aangetroffen in de nabijheid van de mens. Het zijn alleseters die vooral granen verkiezen maar die zich graag tevreden stellen met etensresten en afval.

Er zijn verschillende soorten ratten. De bruine rat kan bijvoorbeeld uitstekend graven en kan daardoor schade veroorzaken aan o.a. funderingen. De uitwerpselen van ratten kunnen voedselvoorraden bevuilen. Bovendien kunnen ze ook ziektekiemen overbrengen. De dieren kunnen ook vraat- en knaagschade veroorzaken aan houtwerk, PVC buizen, elektrische leidingen, voedingsproducten, veevoeders en landbouwgewassen.

Rat of muis?

Voorkomen van ratten

• Voedsel in huis lokt ratten. Sluit daarom voedselvoorraden goed af.
• Zorg er ook voor dat ratten jouw huis niet binnen geraken. Dicht openingen die als ingang kunnen dienen.

• Breng tuinafval en keukenafval naar de composthoop. Op de composthoop hoort geen gekookt eten of vlees want dat trekt net muizen en ratten aan.
• Sluit voedselvoorraden en bewaarplaatsen van groenten goed af.
• Hang nestkasten op voor roofvogels zoals torenvalken en uilen (landelijk gebied). Dat zijn de natuurlijke vijanden van ratten. Zij houden de rattenpopulatie mee onder controle.
• Hou je kippen of andere neerhofdieren, strooi geen voer op de grond, maar in een voederbakje en neem dit ’s avonds weg.

Wie moet ratten bestrijden?

Wanneer preventiemaatregelen niet helpen is bestrijding noodzakelijk. De wetgeving bepaalt dat een particulier, zijnde een eigenaar, huurder of gebruiker, op zijn/haar terrein inclusief de private grachten moet zorgen voor de bestrijding van ongedierte. Op het openbaar domein, rond openbare waterlopen en weggrachten staat de gemeente of de provincie in voor de bestrijding. Er wordt hiervoor een rattenvanger ingezet.

Hoe bestrijden?

Dit kan je doen met klemmen of vergif. Probeer eerst met mechanisch materiaal. In diverse doe-het-zelf-zaken kan je rattenklemmen kopen. Bij een goed gebruik is dit zeer doeltreffend. Een kunststof klem gaat meestal langer mee dan een houten.

Giftige lokazen kunnen ook gebruikt worden maar met de nodige voorzichtigheid voor andere dieren of kinderen.

Verantwoord omgaan met gifstoffen

Chemische bestrijdingsmiddelen zoals rattenvergif zijn gevaarlijk voor mens en milieu, de stoffen zijn immers gemaakt om te doden. Als je rekening houdt met volgende tips worden de risico’s zoveel mogelijk beperkt.

1. Plaats het gif bij de bron, dicht bij de opening waar de ratten uitkomen.
2. Om te vermijden dat andere dieren of kinderen aan het vergif kunnen of dat de gifstoffen in het milieu terecht komen, is het heel belangrijk dat het vergif steeds afgeschermd geplaatst wordt. Een goede oplossing is om het lokaas in een stuk buis van minstens 0,5 meter lang te plaatsen. Op die manier krijgen bijvoorbeeld kippen en wilde vogels geen gelegenheid om vergiftigd graan op te pikken. Leg die buis langs een muur of afsluiting, dat zijn favoriete looppaden van ratten en muizen.
3. In droge omstandigheden (binnen) wordt best vergif in de vorm van graantjes gebruikt. In vochtige omstandigheden (buiten, langs waterlopen, in riolen) worden best ‘waterbestendige’ gifblokken gebruikt.
4. De hoeveelheid uitgezet giflokaas moet goed afgemeten zijn. Het is beter om kleine hoeveelheden aan te bieden op verschillende plaatsen gedurende een lange periode, dan één grote hoeveelheid in één keer uit te leggen.
5. Ratten zijn schuwe dieren. Het duurt soms verscheidene weken vooraleer ze van het rattenvergif durven eten. Bovendien kan het enkele dagen tot enkele weken duren voor de dieren sterven ten gevolge van het gif. Meestal sterven ze in hun schuilplaats en is de kans dus klein dat dode ratten worden teruggevonden.
6. Denk niet te snel dat het gif ‘niet werkt’. Indien het giftig lokaas toch meerdere weken onaangeroerd blijft, ligt het waarschijnlijk niet op de juiste plaats, is het niet (meer) smakelijk of zijn er lekkerdere dingen in de buurt. Dat laatste moet je uiteraard vermijden.
7. Rattenvergif is, net als alle chemische bestrijdingsmiddelen, een gevaarlijk product. Eventuele overschotten (met hun oorspronkelijke verpakking) moeten beschouwd worden als klein gevaarlijk afval (KGA) en moeten op die manier ook selectief ingezameld worden. Ze horen zeker niet thuis bij het restafval.
8. Ook andere dieren (katten, honden, eekhoorns,…) kunnen het gif per vergissing innemen. Ook door het oppeuzelen van vergiftigde ratten en muizen kunnen huisdieren vergiftigd raken. Symptomen zijn meestal: bloeduitstortingen, zwarte stoelgang, bloed in urine, bloed ophoesten, bloed braken, lusteloosheid,…

Zoveel als mogelijk vermijden is de boodschap! Moet er bestreden worden dan genieten mechanische oplossingen zoals klemmen de voorkeur. Grijp pas naar vergif als alle andere manieren van bestrijding geen oplossing bieden.

Tips!

Op www.zonderisgezonder.be vind je tips over hoe je je woning en tuin minder interessant kunt maken voor ratten. Als je dan toch moet overgaan tot de bestrijding van ratten met gif of vallen, respecteer dan zeker altijd de veiligheidsvoorschriften!

Melding maken

Wil je melding maken van ratten op het openbaar domein? Dan kan je contact opnemen met de milieudienst. Ook voor advies bij rattenbestrijding kan je terecht bij de milieudienst.